در جهاني که مواد غذايي در تمام لحظات در دسترس نيست ، توان ذخيره سازي انرژي به ميزان بيش از آن چه براي مصرف فوري لازم است ، براي ادامه بقا ضروري مي باشد . سلولهاي چربي که در بافیت چربي سراسر بدن قرار دارند ، مي توانند مازاد انرژي را به صورت تري گليسيريد ذخيره کنند ، و در مواقع لازم ،انرژي ذخيره شده را براي مصرف در ساير نقاط بدن ، به صورت اسيدهاي چرب آزاد رها کنند . اين سيستم فيزيولوژيک که تنظيم آن بر عهده غدد درون ريز و اعصاب مي باشد به انسان اجازه مي دهد که بدون مصرف غذا تا ماهها زنده بماند . اما در صورت فراواني مواد غذايي و زندگي شهرنشيني والبته تحت تأثير ژنتيک ، اين سيستم موجب افزايش ذخاير چربي و تأثيرات نامطلوب برسلامت انسان مي شود .
چاقي به انباشت بافیت چربي اضافي اطلاق مي شود . افراد ورزشکار بسيار عضلاني ممکن است بر اساس استانداردهاي قراردادي دچار اضافه وزن باشند . در صورتي که بافیت چربي اضافه وجود نداشته باشد . توزيع وزن بدن در جامعه به صورت پيوسته مي باشد . لذا تمايز افراد لاغر و چاق صرفاً بر اساس قراردادهاي پزشکي مي باشد . بنابراين زماني مي توان چاقي را بصورت دقيق تعريف کرد که رابطه آن با عوارض مرگ و مير در انسان مشخص گردد .
چاقي را چگونه مي توان اندازه گيري کرد :
محققين روشهاي مختلفي را جهت مشخص نمودن چاقي پيشنهاد کرده اند که بهترين آن شاخص توده بدني مي باشد که اصطلاحاً آنرا (BMI ( body mass index مي نامند .
اگر چه BMI ( شاخص توده بدن ) وسيله اندازه گيري مستقيم بافیت چربي نيست اما درحال حاضر يکي از بهترين شيوه ها براي درجه بندي چاقي مي باشد .
شاخص توده بدني عبارت است از نسبت وزن ( بر حسب کيلوگرم ) به مجذور قد ( بر حسب متر )
پزشکان BMI بين ۲۵ تا ۳۰ را اضافه وزن و بالاي ۳۰ را چاقي توصيف مي نمايند.
اضافه وزن و چاقي مي تواند خطر بروز مشکلاتي جدي
در سلامت شما را افزايش دهند
برخي از مشکلات عبارتند از :
۱ – بيماريهاي قلبي و سکته مغزي : اين دو عارضه شايعترين علت مرگ و مير و ناتواني در هر دو گروه زنان و مردان در ايالات متحده مي باشند .
۲ – ديابت : چاقي خطر بروز ديابت نوع دوم يا ديابت شيرين غيروابسته به انسولين را افزايش مي دهد .
3 – سرطان : چاقي خطر بروز سرطان رحم ، کيسه صفرا ، گردن رحم ، تخمدان ، پستان و روده بزرگ را در زنان و سرطانهاي راست روده ، پروستات و روده بزرگ را در مردان افزايش مي دهد .
۴ – وقفه تنفسي هنگام خواب : چاقي ، اشکال در نفس کشيدن هنگام خواب را افزايش مي دهد .
۵ – استئوآرتريت : چاقي باعث سايش مفاصل زانو ، لگن و کمر مي شود .
۶ – بيماريهاي کيسه صفرا : خطر بروز بيماريهاي کيسه صفرا با بالارفیتن وزن افزايش مي يابد .
درمان :
يکي از دغدغه هاي اصلي در مبحث تغذيه استفاده بي رويه از چربيهاي اشباع شده و عدم استفاده از سبزيجات ، ميوه جات و غلات مي باشد که حاوي کربوهيدرات ، فيبر ، ويتامين واملاح مي باشند .
متخصصين تغذيه توصيه مي کنند که براي سالم ماندن ، افراد بالاي ۲ سال بايد انواع مختلفي از غذاها را مصرف نمايند ، وزن خود را با کمک فعاليتهاي منظم ورزشي و رژيمهاي غذايي مناسب متعادل نگه دارند ،رژيمهاي غذايي حاوي غلات ، سبزيجات ، ميوه جات ، متعادل از نظر نمک و سديم و شکر ، با چربي کم انتخاب نمايند .
روشهاي درمان چاقي ، بسته به شدت چاقي ، وضعيت سلامت عمومي و انگيزه فرد براي کاهش وزن متفاوت مي باشند . در اين گونه موارد ، درمان مي تواند ترکيبي از روشهاي تغذيه اي ، ورزش ، اصلاحات رفیتاري و کاربرد برخي از داروها باشد . در موارد چاقي شديد ممکنست درمان جراحي نيز توصيه شود . در هر صورت اولين قدم مهمي که مي توانيد براي درمان چاقي خود برداريد اين است که با پزشک خود در مورد اينکه چه روشهاي درماني براي شما از همه مناسبتر است ، مشورت کنيد .
تغذيه متعادل ، کاهش کلي کالري دريافیتي ، کاهش مصرف غذاهاي چرب و ورزش منظم از روشهاي مهمي هستند که به کاهش وزن شما و نگهداري ان در حدي که سلامت شما را تضمين کند ، کمک مي نمايند . سعي کنيد روزانه حداقل سي دقيقه فعاليت منظم جسماني داشته باشيد .